Naar de hoofdinhoud Naar de voettekst

De Laatste Getuigen 2020 - 75 jaar vrijheid

75 jaar vrijheid, wat betekent dat in het licht van de ervaringen die de oorlogsjaren met zich meebrachten? 

Voor het zesde jaar interviewen we ‘de laatste getuigen’, mensen die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt. Op 4 mei eren we de Nationale Herdenking met verhalen van mensen uit de stad. Zeven Hagenaars vertellen wat hen is overkomen, maar de herinneringen aan armoe en honger, angst, geweld of eenzaamheid houden niet op als de bezetting voorbij is. En wat is dan vrijheid? Dit jaar nemen onze acteurs je mee in ooggetuigenverslagen via een documentaire online. Zo hoor je na de twee minuten stilte toch de verhalen van de laatste getuigen, maar dan vanuit huis.

De laatste getuigen 

Hans Franse
"Als ik iets niet mocht van hem dan zei ze: jij moet je mond houden, je hebt alles gedaan wat god verboden heeft, (lacht..) ja, het was een voortreffelijk huwelijk, en ze waren dol op elkaar… ik heb nooit met hem politiek de degens kunnen kruisen, ik weet niet wat hem bezield heeft, een man die zó menslievend was, die zó hartelijk was, iedereen mocht hem..."
Jo Spaargaren
"Ik ben zo bang voor onweer, ik weet nooit waar ik het zoeken moet, en ik ben ook zo schrikachtig, als er maar wat gebeurt, en angst voor donker, die pitjes van toen, je mocht geen licht, je hebt geen eten, alles is weggevallen en dan zit je in zo’n klein kamertje bij elkaar..."
Loes van Dijk
"In Emmerkompaskum ben ik 3 maanden heel erg ziek geweest, mijn maag hè, ik was al ondervoed, heel erg... nou ja ik kwam terug naar Den Haag als een heel blozend kind hoor, ik ben zo lief ontvangen, maar ik heb er wel een oorlogsmaag aan overgehouden, en nou heb ik nog steeds een medicijn, moet ik elke dag nog innemen..."
Christien van de Hemel
"Wij moesten drie ochtenden onder het huis van de gouverneur wachten op een evacuatie met een bommenwerper. Verschrikkelijk! We moesten alles achterlaten, alles…"
Bram Poons
"en nog hoor, als ik ’n kindje van 2 jaar zie, hartstikke leuk, maar dan weet ik meteen, dat hebben mijn ouders nooit kunnen zien, daar ben je mee bezig, en hoe zou het geweest zijn als... hoe zou je leven er hebben uitgezien als iedereen nog had geleefd"
Henny Dormits
"...en dan zit je gezellig in de klas en dan komt er een vriendinnetje die zegt: ik ben jarig, we gaan naar de bioscoop, jij mag mee.. kan niet, ik mag niet.. o, mijn moeder praat wel met jouw moeder.. nee, het mag niet van de Duitsers..."
Arie Toet
"en toen gold de Ausweis ineens niet meer, je mocht naar Scheveningen toe! we zijn meteen naar ons huis gaan kijken... dat was... straten weg… geen ramen in de huizen..."

Kijk en herdenk 4 mei online

Afgelopen edities van De Laatste Getuigen vonden altijd met volle zalen plaats in de Koninklijke Schouwburg. In het jaar waarin we 75 jaar vrijheid vieren, moeten we nu op een andere manier herdenken. Daarom maken we in samenwerking met Omroep West een documentaire die we op 4 mei via verschillende kanalen zullen tonen. Acteurs van ons ensemble nemen je mee in ooggetuigenverslagen. Na de twee minuten stilte is de documentaire onder andere te zien via livevideo in dit facebookevenement en via deze pagina.
De documentaire blijft online staan, zodat je deze ook later kunt bekijken en op 9 mei zendt Omroep West de hele documentaire nog een keer uit.

Bekijk de hele documentaire hier terug 

acteurs 

Johannes Wirix-Speetjens
Vertelt het verhaal van Hans in Kijkduin, waar de vader van Hans gevangen zat. Johannes speelt bij Het Nationale Theater in de 'Leedvermaak trilogie' die op 12 april in première zou gaan, maar vanwege Covid-19 is uitgesteld naar seizoen '21-'22.
Antoinette Jelgersma
Vertelt het verhaal van Jo midden in de Schilderswijk naast buurthuis de Mussen. Deze locatie speelde een belangrijke rol in de jeugd van Jo. Antoinette maakt sinds 1997 onderdeel uit van Het Nationale Theater, voorheen Nationale Toneel. Antoinette zou dit seizoen o.a. te zien zijn in de 'Leedvermaak trilogie', die is uitgesteld naar seizoen '21-'22.
Yela de Koning
Vertelt het verhaal van Loes in het Zuiderpark, waar Loes is geboren. Yela maakt sinds 2018 onderdeel uit van het ensemble van Het Nationale Theater. Yela zou dit seizoen te zien in de marathonvoorstelling 'Trojan Wars', die vanwege Covid-19 is uitgesteld naar seizoen '21-'22.
Mariana Aparicio Torres
Vertelt het verhaal van Christien bij het Indiëmonument, om de vader (en zwager) van Christien te eren. Sinds 2013 heeft Mariana als gastactrice gewerkt bij Het Nationale Theater (voorheen Nationaal Toneel) in de voorstellingen 'We zijn hier voor Robbie' (2018) en 'Elektra' (2014). Per 1 juli 2018 is zij vast lid van het ensemble. Dit seizoen zou zij o.a. te zien zijn in de 'Leedvermaak trilogie'.
Jaap Spijkers
Vertelt het verhaal van Bram in de Pletterijstraat, voor het weeshuis waar Bram naar toe is gebracht. Jaap maakt sinds 2009 onderdeel uit van Het Nationale Theater, voorheen Nationale Toneel. Dit seizoen zou hij o.a. te zien zijn in de 'Leedvermaak trilogie', die is uitgesteld naar seizoen '21-'22.
Malou Gorter
Vertel het verhaal van Henny voor het huis waar Henny woonde, tot ze op een nacht naar de Valkenboskade liepen om onder te duiken. Malou speelt bij Het Nationale Theater in de 'Leedvermaak trilogie' die op 12 april in première zou gaan, maar vanwege Covid-19 is uitgesteld naar seizoen '21-'22.
Mark Rietman
Vertelt het verhaal van Arie op het Malieveld, deze locatie speelt een belangrijke rol in een van de spannendste momenten uit het oorlogsverhaal van Arie. Mark maakt sinds seizoen 2011-2012 onderdeel uit van het ensemble van Het Nationale Theater, voorheen het Nationale Toneel. Mark zou dit seizoen o.a. te zien zijn in de reprise van 'The Nation'.

Credits

Interviews en samenstelling: Erna van den Berg
Dramaturgie: Willemijn Barelds
Acteurs: Mark Rietman, Yela de Koning, Jaap Spijkers, Johannes Wirix-Speetjens, Malou Gorter, Mariana Aparicio Torres, Antoinette Jelgersma 
Laatste getuigen: Loes van Dijk, Jo Spaargaren, Christien van de Hemel, Bram Poons, Henny Dormits, Hans Franse, Arie Toet 
Video: Mink Pinster, Patrick Rietveld, Michiel de Bier 
Muziek: Remco de Jong, Florentijn Boddendijk 
Techniek: Lennert Esser, Iain Hoeffnagel 
Productie en research: Floor van Hees
In samenwerking met: Omroep West 

Meer 75 jaar vrijheid vanuit huis

Nederland is dit jaar 75 jaar lang vrij. Daarom zouden we dit seizoen voorstellingen laten zien over de nasleep van de oorlog en in gesprek gaan over vrijheid. Gelukkig er is vanuit huis ook iets mogelijk. Naast het zien van de uitzending van De Laatste Getuigen kan je bijvoorbeeld een route volgen op ons tafelkleed waarbij je terecht komt in momenten van jong en oud over de oorlog. Ook lees je alles over de Koninklijke Schouwburg in oorlogstijd en kan je een digitale rondleiding doen.  

Meer informatie