Taal en dans

In Romeo & Julia komen verschillende kunstvormen samen op het toneel. Choreograaf Shailesh Bahoran vertelt over de expressieve taal van dans dat in de vezels van dit stuk is verweven.

Je drukt met dans of beweging datgene uit wat niet in taal te vatten is, terwijl je toch de dansers met woorden stuurt. 
Dans is de taal van gevoel. Met dans kun je heel dicht bij je intentie komen, iemand laten voelen wat jij meemaakt. Een choreograaf moet zich ertoe zetten om ook in het woord sterk te staan, om richting te geven. Voordeel van zelf ook danser te zijn, is dat als ik begin te spreken mijn lichaam zich ook meteen uitdrukt. Maar wat taal en dans betreft, ik ben altijd voor de opstapeling. Soms begint het vanuit het spel, soms vanuit dans. Dit is een groot onderzoek in hoe we dit samen kunnen brengen, zodat je het gevoel hebt dat al deze talen een verhaal vertellen.

Dansrepetitie met acteurs en dansers

Zit die opstapeling ook in de verschillende dansstijlen die je gebruikt? 
Qua dansstijlen gaan we in deze voorstelling alle kanten op. Er is breakdance, hiphop, moderne dans, er is Bollywood, met muziek en al, een heerlijke mash-up. Mooi bij Bollywood is de vergelijking van Oosten met het Westen.  Bollywood is veel expressiever. Zoveel grotesker, zoveel poëzie, mimiek, en veel meer drama. En het grappige is, dat is juist geïnspireerd op de musicalfilms uit het Westen, denk aan Fred Astaire of Gene Kelly, Bollywood is daar een totaal eigen weg ingeslagen. Het is dus een manier om die expressie hier op het toneel te laten zien. 

Waar vinden we straks de balans tussen die talen? 
Tussen dans en toneel zit nog zo veel, bijvoorbeeld mime, dat is ook pure lichamelijkheid. Het is een spectrum. Vanuit de tekst kan een beweging ergens mooi insluipen, neemt de beweging het over en laten we het woord steeds meer los. Hoe geluid zich opbouwt is een laag, net als licht. Ik hou er enorm van om sporen niet gelijk te laten lopen. En dan op sommige momenten, als je even de weg kwijt lijkt te zijn, klikken die sporen weer even in elkaar, dan geef je het publiek even een bepaalde rust, ‘nu snap ik het!’ Dat is mijn drijfveer in alles, dingen organisch te laten ontstaan, dingen laten verlopen.

Dansrepetitie met acteurs en dansers

Jullie leggen een mooie puzzel! 
Het is een spannende trip! We vinden op veel vlakken de gemene deler: tussen spelers en dansers, maar vooral tussen elk individu. We hebben zo’n uiteenlopende cast. Alleen al tussen de dansers zijn grote verschillen die we samenbrengen, qua achtergrond of opleiding, of juist de straat, de omgeving.  

Hoe breng je dat eigenlijk allemaal samen? 
Het is belangrijk om ruimte te bewaren voor de dingen die mensen eigen maken. Om die ruimte te creëren moet je wel bepaalde dingen vastleggen. Met een paar ankerpunten of ‘afspraakjes’ kan een danser altijd in het moment zijn. Ik geef dansers in de choreografie heel veel ruimte, lege plekken waar de danser zelf invulling aan kan geven. Hier heb je helderheid en hier laat ik je aan je lot over. In plaats van iets dus helemaal uitdenken, wacht ik graag op die cadeautjes.

Dansrepetitie met acteurs en dansers